Πνευματική Ιδιοκτησία

Τι είναι η Πνευματική Ιδιοκτησία

Σε αντίθεση με την ιδιοκτησία φυσικών αντικειμένων, όπως για παράδειγμα την ιδιοκτησία αυτοκινήτων, σπιτιών και άλλων αντικειμένων, η πνευματική ιδιοκτησία αναφέρεται στην ιδιοκτησία ενός φυσικού ή νομικού προσώπου επί δημιουργιών του ανθρώπινου μυαλού, όπως για παράδειγμα μία εφεύρεση, σχέδιο, διακριτικό σήμα, καλλιτεχνικά έργα.

Τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύονται τόσο από εθνικές και ευρωπαϊκές νομοθεσίες και από διεθνείς συμβάσεις. Η προστασία των εν λόγω δικαιωμάτων παρέχει  στους κατόχους αυτών το αποκλειστικό ή μοναδικό δικαίωμα αξιοποίησης της δημιουργίας, καθώς επίσης και το δικαίωμα λήψης δικαστικών και άλλων μέτρων για προστασία τους σε περιπτώσεις παράνομης μη εξουσιοδοτημένης αντιγραφής και χρήσης τους από τρίτους.

Περαιτέρω, η προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας της επιχείρησης σας, ενδέχεται να προσδώσει οικονομική αξία, η οποία θα συμβάλει στην κερδοφορία και περαιτέρω ανάπτυξη της διαμέσου της αποκλειστικής εμπορικής εκμετάλλευσης, πώλησης δικαιωμάτων, παροχής άδεια χρήσης σε τρίτους αδειούχους, καθώς επίσης και αξιοποίησης τους ως εξασφάλιση για λήψη χρηματοδότησης.

Βασικοί Τύποι Δικαιώματος Πνευματικής Ιδιοκτησίας

Δικαίωμα Πνευματικής Ιδιοκτησίας – Copyright

Το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας (copyright) είναι αυτόματο δικαίωμα το οποίο προστατεύει, μεταξύ άλλων, λογοτεχνικά, οπτικοακουστικά, μουσικά, θεατρικά, αρχιτεκτονικά και άλλα καλλιτεχνικά έργα, ταινίες, βάσεις δεδομένων, ηχογραφήσεις, εκπομπές, δημοσιεύσεις προτέρων αδημοσίευτων έργων, και προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών.

Εμπορικό Σήμα – Trademark

Τα εμπορικά σήματα αποσκοπούν στο να διακρίνουν τα προϊόντα και υπηρεσίες μίας επιχείρησης από τα αντίστοιχα προϊόντα άλλων επιχειρήσεων. Ένα εμπορικό σήμα μπορεί να είναι μία διακριτική λέξη, σχήμα, εικόνα, ήχος ή χρώμα ή οποιοσδήποτε συνδυασμός των πιο πάνω.

Δίπλωμα ευρεσιτεχνίας – Patents

Ένα δίπλωμα ευρεσιτεχνίας προστατεύει νέες εφευρέσεις που αφορούν καινοτόμα προϊόντα, καινοτόμες διαδικασίες, την βελτίωση του τρόπου λειτουργίας προϊόντος ή παραγωγική μέθοδο. Για να μπορεί να χορηγηθεί δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, η σχετική εφεύρεση θα πρέπει να είναι νέα, να περιέχει εφευρετική δραστηριότητα και να είναι επιδεκτική βιομηχανικής εφαρμογής.

Βιομηχανικό Σχέδιο – Industrial Design

Ένα βιομηχανικό σχέδιο προστατεύει την εξωτερική εμφάνιση ενός προϊόντος ή μέρους ενός προϊόντος.

Δικαίωμα Πνευματικής Ιδιοκτησίας – Copyright

Πνευματική     ιδιοκτησία     ή     πνευματικά     δικαιώματα     ονομάζονται     τα αποκλειστικά δικαιώματα των δημιουργών στο έργο τους. Παραχωρούνται από το νόμο για ορισμένο χρόνο για να απαγορεύσουν σε τρίτους τη χρήση των έργων χωρίς την άδεια του δημιουργού.

Ο περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας Νόμος 59/76 της Κυπριακής Δημοκρατίας, προστατεύει τους Κύπριους πολίτες για τα έργα τους που δημοσιεύονται οπουδήποτε και τους πολίτες ξένων χωρών για τα έργα τους που δημοσιεύονται στην Κύπρο. Μόνο οι ιδιοκτήτες του Δικαιώματος Πνευματικής Ιδιοκτησίας έχουν το αποκλειστικό δικαίωμα να επαναπαράξουν, μεταφράσουν και προσφέρουν τα έργα τους προς το κοινό. Οποιοσδήποτε παραβιάσει τα δικαιώματα τους υπόκειται σε καταβολή αποζημιώσεων καθώς και σε άλλες ποινές βάσει του Νόμου.

Το δικαίωμα Πνευματικής Ιδιοκτησίας είναι για τα ακόλουθα έργα:

(α) Επιστημονικά έργα

(β) Φιλολογικά έργα

(γ) Μουσικά έργα

(δ) Καλλιτεχνικά έργα

(ε) Κινηματογραφικές ταινίες (στ) Φωτογραφίες

(ζ) Ηχογραφήσεις

(η) Εκπομπές

(θ) Πρότερος αδημοσίευτα έργα

(ι) Βάσεις δεδομένων

(κ) Ερμηνείες, εκτελέσεις

Βιομηχανικό Σχέδιο – Industrial Design

Το βιομηχανικό σχέδιο ή υπόδειγμα περιλαμβάνει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της εξωτερική ορατής εικόνας ενός βιομηχανικού ή βιοτεχνικού προϊόντος, όπως, ενδεικτικά, η γραμμή, το περίγραμμα, το χρώμα, το σχήμα, η μορφή και τα υλικά του προϊόντος ή της διακόσμησης του. Πρόκειται, δηλαδή, για μία δυσδιάστατη διάπλαση μορφής (σχέδιο) ή τρισδιάστατη διάπλαση μορφής (υπόδειγμα), η οποία λόγω του αισθητικού αποτελέσματος αποτελεί πνευματικό δημιούργημα.

Με τον όρο «προϊόν» νοείται και η συσκευασία, η παρουσίαση, τα γραφικά σύμβολα, τα τυπογραφικά στοιχεία, τα συστατικά που προορίζονται για συναρμολόγηση σε ένα σύνθετο προϊόν κλπ. Δεν υπάρχει δικαίωμα σε βιομηχανικό σχέδιο ή υπόδειγμα, όταν τα χαρακτηριστικά που έχει η μορφή του προϊόντος υπαγορεύονται αποκλειστικά από την τεχνική του λειτουργία. Πρόκειται για νέες επινοήσεις του ανθρωπίνου πνεύματος που αφορούν ένα ενσώματο κινητό αντικείμενο. Ωστόσο, εν προκειμένω, το επινόημα δεν απαιτείται να εμπεριέχει υψηλή εφευρετική δραστηριότητα αλλά μπορεί να έχει χαμηλότερο εφευρετικό ύψος.

Προϋπόθεση για την προστασία ενός βιομηχανικού σχεδίου ή υποδείγματος, είναι αυτό να είναι νέο και να έχει ατομικό χαρακτήρα. Νέο, χαρακτηρίζεται ένα βιομηχανικό σχέδιο ή υπόδειγμα, εάν μέχρι την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης για την καταχώριση του, δεν έχει διατεθεί στο κοινό κανένα πανομοιότυπο με αυτό, δηλαδή κανένα που να διαφέρει προς αυτό μόνον ως προς επουσιώδεις λεπτομέρειες.

Ένα βιομηχανικό σχέδιο ή υπόδειγμα έχει ατομικό χαρακτήρα, εάν η όλη εντύπωση που προκαλεί στον ενημερωμένο χρήστη διαφέρει από εκείνη που προκαλείται στον ίδιο χρήστη από οποιοδήποτε άλλο βιομηχανικό σχέδιο ή υπόδειγμα που έγινε προσιτό στο κοινό πριν την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης για την καταχώρισή του. Θεωρείται δε, ότι έχει γίνει ένα σχέδιο ή υπόδειγμα προσιτό στο κοινό, εάν δημοσιεύτηκε μετά από καταχώριση, ή έχει εκτεθεί ή έχει κυκλοφορήσει στο εμπόριο, ή έχει γνωστοποιηθεί με άλλο τρόπο.

Δεν παρέχεται προστασία σε ένα βιομηχανικό σχέδιο όταν:

• είναι αντίθετο στη δημόσια τάξη ή τα χρηστά ήθη.
• τα χαρακτηριστικά της μορφής του προϊόντος στο οποίο ενσωματώνεται το σχέδιο ή υπόδειγμα υπαγορεύονται αποκλειστικά από την τεχνική του λειτουργία.
• τα χαρακτηριστικά του προϊόντος πρέπει κατ΄ ανάγκη να αναπαραχθούν με την ακριβή μορφή και τις διαστάσεις τους για να είναι δυνατή η συναρμολόγηση ή η μηχανική σύνδεση με άλλο προϊόν.

Σε τι συνίσταται η προστασία που παρέχεται

Ο δικαιούχος ενός σχεδίου ή υποδείγματος αποκτά το αποκλειστικό δικαίωμα να το χρησιμοποιεί, δηλαδή να το κατασκευάζει και γενικά να το εμπορεύεται και να απαγορεύει τη χρησιμοποίηση του από οποιοδήποτε τρίτο χωρίς την συγκατάθεση του.

Εμπορικό Σήμα – Trademark

Εμπορικό σήμα σημαίνει σήμα το οποίο αποτελείται από σημεία που μπορούν να παραστούν γραφικά. Μπορεί να περιλαμβάνει λέξεις, συμπεριλαμβανομένου του ονόματος προσώπου, εικόνες, γράμματα, αριθμούς, το σχήμα του εμπορεύματος ή της συσκευασίας του ή οποιοδήποτε συνδυασμό αυτών, που μπορούν από τη φύση της να διακρίνουν τα εμπορεύματα ή της υπηρεσίες μιας επιχείρησης από τα αντίστοιχα άλλων επιχειρήσεων, εφόσον το σήμα αυτό χρησιμοποιείται ή έχει σκοπό να χρησιμοποιηθεί για σκοπούς τέτοιας διάκρισης.

Κατηγορίες των Εμπορικών Σημάτων

• Λεκτικό: Τα Εμπορικά Σήματα λεκτικού τύπου περιέχουν λέξεις ή/ και γράμματα σε σταθερούς χαρακτήρες.
• Απεικόνιση: Τα Εμπορικά Σήματα τύπου απεικόνισης περιέχουν εικόνες ή/ και γραφικά. Δεν περιέχουν λέξεις ή/ και γράμματα.
• Συνδυασμένο (Λεκτικό    με    απεικόνιση):    Τα    εμπορικά    σήματα    τύπου «συνδυασμένου», περιέχουν λέξεις ή/ και γράμματα σε συνδυασμό με εικόνες ή/ και γραφικά ακόμη και εικόνες ή/ και γραφικά που εμπεριέχουν λέξεις ή/ και γράμματα. Εμπορικά Σήματα τύπου συνδυασμένου θεωρούνται επίσης τα σήματα που περιέχουν μη λατινικούς χαρακτήρες και γράμματα με ειδικούς τρόπους γραφής.
• Τρισδιάστατο: Τα εμπορικά Σήματα τύπου «τρισδιάστατου» περιλαμβάνουν τουλάχιστον τρεις όψεις του Εμπορικού Σήματος.

Ένα Εμπορικό Σήμα δεν μπορεί να εγγραφεί εάν:

• Στερείται διακριτικού χαρακτήρα.
• Αποτελείται αποκλειστικά από σημεία που υποδηλώνουν το είδος, την ποιότητα, την ποσότητα, τον προορισμό, την αξία, τη γεωγραφική προέλευση ή το χρόνο παραγωγής του εμπορεύματος.
• Μπορεί να παραπλανήσει το κοινό ως της τη φύση, την ποιότητα ή τη γεωγραφική προέλευση του εμπορεύματος ή της υπηρεσίας.
• Περιλαμβάνει σημείο μεγάλης συμβολικής σημασίας και ιδίως θρησκευτικό σύμβολο. Αντίκειται στη δημόσια τάξη, ή τα χρηστά ήθη.
• Είναι πανομοιότυπο, ή παρόμοιο με προγενέστερο καταχωρημένο Εμπορικό Σήμα, στο εθνικό, κοινοτικό, ή διεθνές μητρώο, αναφορικά με πανομοιότυπα, ή παρόμοια εμπορεύματα ή υπηρεσίες.

Πώς να προστατέψετε το Εμπορικό σας Σήμα

Ο καλύτερος τρόπος για να προστατέψετε ένα εμπορικό σήμα είναι με τη εγγραφή του. Μέσω της εγγραφής μπορείτε να προστατεύσετε το εμπορικό σας σήμα από τη χρήση και εκμετάλλευση του από τρίτα πρόσωπα καθώς αποκτάτε το αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης του εμπορικού σήματος σε σχέση με τα αγαθά και τις υπηρεσίες για τις οποίες έχει εγγραφεί. Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση που κάποιος τρίτος χρησιμοποιήσει το σήμα σας για να διαφημίσει τα δικά του προϊόντα και/ή υπηρεσίες ή χρησιμοποιήσει το σήμα σας με οποιοδήποτε άλλο τρόπο, μπορείτε να κινηθείτε νομικά εναντίον του για παραβίαση κατά του εμπορικού σας σήματος.

Ταξινόμηση

Τα προϊόντα ή υπηρεσίες για τα οποία κατατίθεται αίτηση για εγγραφή εμπορικού σήματος, ταξινομούνται σε διάφορες κατηγορίες (κλάσεις). Η ταξινόμηση

Νίκαιας είναι το σύστημα ταξινόμησης προϊόντων και υπηρεσιών βάσει της συμφωνίας της Νίκαιας (Nice Classification -), ως αυτή εκάστοτε τροποποιείται.

Σύμφωνα με την ταξινόμηση της Νίκαιας υπάρχουν 45 κλάσεις προϊόντων και υπηρεσιών. Στις κλάσεις 1 μέχρι και 34, εντάσσονται προϊόντα ενώ στις κλάσεις 35 μέχρι και 45 εντάσσονται υπηρεσίες.

Δίπλωμα ευρεσιτεχνίας – Patent

Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας είναι το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας επί μίας εφεύρεσης, η οποία μπορεί να αφορά σε ένα προϊόν, μία μέθοδο, μία διαδικασία, ένα υλικό κλπ.

Με την χορήγηση ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας, αποκτάται αποκλειστικά δικαιώματα εκμετάλλευσης επί της σχετικής εφεύρεσης, υπό προϋποθέσεις, για μία περίοδο 20 ετών (η οποία σε περίπτωση φαρμακευτικών ή φυτοπροστατευτικών προϊόντων μπορεί να επεκταθεί μέχρι και 25 έτη και στην περίπτωση των παιδιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων μέχρι 25 έτη και 6 μήνες), όπως για παράδειγμα κατασκευή, πώληση, εισαγωγή, εξαγωγή κ.α.

Κατά την περίοδο ισχύος του διπλώματος ευρεσιτεχνίας, ο κάτοχος του διπλώματος ευρεσιτεχνίας, μπορεί να χρησιμοποιήσει την εφεύρεσή του, να την εκχωρήσει, να την παραχωρήσει υπό μορφή άδειας χρήσης, και να λάβει μέτρα εναντίον τρίτων σε περίπτωση μη εξουσιοδοτημένης χρήσης αυτής.

Η ισχύς ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας περιορίζεται γεωγραφικά στην επικράτεια όπου είναι εγγεγραμμένο. Για παράδειγμα, ένα Κυπριακό Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας παρέχει προστασία στον κάτοχο του μόνο στην επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Τι μπορεί να κατοχυρωθεί με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας

Για να μπορεί να χορηγηθεί δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, η σχετική εφεύρεση θα πρέπει να είναι νέα, να περιέχει εφευρετική δραστηριότητα και να είναι επιδεκτική βιομηχανικής εφαρμογής.

Νέα – Νew

Μία εφεύρεση είναι νέα, εάν δεν αποτελεί μέρος της προηγούμενης τεχνικής, αν δηλαδή, δεν περιλαμβάνει οτιδήποτε έχει τεθεί, με οποιοδήποτε τρόπο, στη διάθεση του κοινού οπουδήποτε στον κόσμο, πριν την ημερομηνία αίτησης ή την ημερομηνία προτεραιότητας, σε περίπτωση που διεκδικείτε προτεραιότητα.

Εφευρετική δραστηριότητα – Difference

Μία εφεύρεση θεωρείται ότι περιέχει εφευρετική δραστηριότητα εάν, δεν είναι προφανής σε έναν ειδικό στον σχετικό τομέα της τεχνολογίας, ότι προκύπτει από την προαναφερθείσα προηγούμενη τεχνική.

Επιδεκτική βιομηχανικής εφαρμογής – Eligible to by industrially applied

Μία εφεύρεση θεωρείται επιδεκτική βιομηχανικής εφαρμογής όταν μπορεί να κατασκευαστεί ή να χρησιμοποιηθεί σε οποιοδήποτε τομέα της βιομηχανίας, περιλαμβανομένης της βιοτεχνίας, της γεωργίας, της εκτροφής ψαριών και τις υπηρεσίες.

Εφεύρεση μη επιδεκτική κατοχυρώσεως διπλώματος ευρεσιτεχνίας

Τα ακόλουθα δεν θεωρούνται «εφεύρεση» και ως εκ τούτου δεν χορηγείται δίπλωμα ευρεσιτεχνίας σε σχέση με αυτά:

• οι ανακαλύψεις, οι επιστημονικές θεωρίες και οι μαθηματικοί μέθοδοι.
• οι αισθητικές δημιουργίες.
• τα σχέδια, οι κανόνες και οι μέθοδοι για την άσκηση πνευματικών δραστηριοτήτων, για παιχνίδια, για την άσκηση οικονομικών δραστηριοτήτων, καθώς και τα προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών.
• οι παρουσιάσεις πληροφοριών,
• βιοτεχνολογική εφεύρεση που περιορίζεται σε ορισμένη φυτική ποικιλία ή φυλή ζώου,
• βιολογικές μέθοδοι για την παραγωγή φυτών ή ζώων:
  • το ανθρώπινο σώμα, η απλή ανακάλυψη ενός από τα επί μέρους στοιχεία του, συμπεριλαμβανομένης της ακολουθίας γονιδίου,
  • οι μέθοδοι κλωνοποιήσεως ανθρώπων,
  • οι μέθοδοι τροποποιήσεως της βλαστικής γενετικής ταυτότητας του ανθρώπινου όντος,
  • οι χρήσεις ανθρώπινων εμβρύων για βιομηχανικούς ή εμπορικούς σκοπούς,
  • οι μέθοδοι τροποποιήσεως της γενετικής ταυτότητας των ζώων που ενδέχεται να προκαλέσουν σε αυτά ταλαιπωρίες χωρίς ουσιαστική ιατρική χρησιμότητα για τον άνθρωπο ή για τα ζώα, καθώς και τα ζώα που παράγονται με τέτοιες μεθόδους.

Ταξινόμηση Ευρεσιτεχνιών

Διεθνής ταξινόμηση IPC: H διεθνής ταξινόμηση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας (IPC), είναι το διεθνές σύστημα ταξινόμησης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, τελεί υπό την διαχείριση του Παγκοσμίου Οργανισμού Διανοητικής Ιδιοκτησίας (WIPO). Το εν λόγω σύστημα παρέχει ένα διεθνώς αναγνωρισμένο σύστημα ταξινόμησης των εφευρέσεων σε σχέση με το τί μπορεί να κατοχυρωθεί ως δίπλωμα ευρεσιτεχνίας.

Σύστημα Ταξινόμησης CPC: Το σύστημα Ταξινόμησης Cooperative Patent Classification (CPC) αναπτύχθηκε από κοινού από το ΕΡΟ και το USPTO, με στόχο να παρέχει ένα διεθνώς αναγνωρισμένο σύστημα ταξινόμησης των εφευρέσεων σε σχέση με το τί μπορεί να κατοχυρωθεί ως δίπλωμα ευρεσιτεχνίας.